Hạt đười ươi được coi là một vị thuốc có tính lạnh, vị ngọt trong y học cổ truyền, thế nên bài thuốc từ hạt đười ươi có thể giúp thanh nhiệt, giải độc, bồi bổ cơ thể và chữa được nhiều bệnh. Hiện nay, theo kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học, người ta nhận thấy thành phần của loại hạt này có chứa chất béo, tinh bột, chất nhầy và tanin. Đồng thời nó còn chứa các loại đường đơn, chủ yếu là pentose, galactose và arabinose,… Các nhà khoa học đã xác định rằng những thành phần này có trong hạt đười ươi sẽ giúp điều trị rất nhiều căn bệnh nguy hiểm. Để biết thêm những bài thuốc dân gian từ loại hạt này, mời các bạn cùng theo dõi bài viết sau đây của tintuxs.com.
Đặc điểm sinh học của cây đười ươi
Đười ươi là loại cây thân gỗ lớn và thẳng trên cao, cây thường xanh lâu năm cao khoảng 18 – 40m với vỏ nứt nẻ màu nâu xám và có đường kính thân tới 260cm phía trên bẹ lá dày, xòe rộng. Lá có hình dạng và kích thước thay đổi. Từ hình trứng rộng, hình trứng, hình elip, thuôn dài. Kích thước sẽ dài 8 – 40cm và rộng 7 – 30cm. Nó có khóa nông, cắt ngắn, tròn đến rộng hình nón ở gốc. Lá thường sẽ hơn hoặc nhọn ở đỉnh, có 6 – 11 cặp gân phụ, có vân. Cuống lá dài 5 – 21cm, phồng lên ở cả hai đầu.
Cây thường nở hoa không đều, và trong khoảng 3 – 4 năm một lần với các cụm hoa dạng chùy đơn tính trên cùng một cây, với những chùm hoa màu trắng lục. Thường ra hoa từ tháng 1 đến tháng 4. Phần quả nang, dài tới khoảng 20cm và rộng 5cm. Lúc đầu có màu vàng lục, sau đó màu nâu khi chín. Bên trong chứa một hạt hình elíp duy nhất, dài 3cm và đường kính 1,5 – 2cm, nhăn nheo, màu nâu. Hạt thường được thu hoạch từ tự nhiên để làm thức uống phổ biến và làm thuốc. Loài cây này đã bị khai thác nhiều, cây chỉ ra hoa 1 – 3 năm một lần. Do đó số lượng cây trưởng thành rất thấp.
Công dụng của hạt đười ươi
Hạt lười ươi, còn có tên là hạt đười ươi bay, đại hải, đại phát, đại đồng quả, An Nam Tử,… Quả nang dài 10 – 20cm, vỏ quả mỏng, dễ mở, mặt ngoài màu đỏ, nâu, mặt trong màu bạc.
Theo lương y Nguyễn Đức Nghĩa, Ủy viên Hội dược liệu TP.HCM, đười ươi có vị ngọt, nhạt, tính hàn. Loại quả này có tác dụng thanh phế, nhiệt, lợi yết hầu, có tác dụng nhuận tràng. Dùng đười ươi trong trường hợp cơ thể bị nhiệt táo, ho khan, đau họng, sốt, mụn lở, nhức răng, đại tiện ra máu.
Lương y Nghĩa cho biết, ăn cả vỏ và uống nước ngâm quả đười ươi giúp thanh nhiệt cơ thể, trị viêm họng hiệu quả. Trên thực tế, nhiều người mắc chứng viêm họng mãn tính, viêm họng hạt, khàn tiếng do viêm vùng hầu vọng,… bệnh tái phát nhiều lần, uống cả Đông y và Tây y đều không khỏi. Ngâm hạt đười ươi ăn cùng với chút đường. Sử dụng đều đặn trong khoảng 2 tuần bệnh tình có thể thuyên giảm rõ rệt.
Bài thuốc từ hạt đười ươi
Dùng 2 – 10 hạt mỗi ngày, ngắt hai đầu hạt cho vào ly lớn. Ly đựng khoảng 500ml nước, đổ nước ấm khoảng 45 – 50 độ. Sau khoảng 30 phút, hạt sẽ bung nở lớn. Bóc bỏ vỏ, lấy thịt, bỏ nhân pha với chút đường uống thay nước. Nên dùng trong đều đặn trong 10 – 30 ngày. Nếu tiến triển tốt có thể dùng thêm liệu trình 30 ngày nữa. Loại nước uống từ quả đười ươi thanh nhiệt có thể dùng cho người thức khuya làm ca đêm, lao động trí óc nhiều, nhiệt miệng, táo bón, mọc nhiều mụn hay người bệnh trĩ. Ngoài ra, quả đười ươi còn có tác dụng hỗ trợ cho người viêm đường tiết niệu, tiểu gắt không thông, siêu âm có sỏi thận,…
Có thể tìm thấy hạt đười ươi ở những nhà thuốc Đông y. Nên chọn quả mình căng nẩy, vỏ màu nâu vàng là những quả có nhiều vị thuốc. Quả có vỏ ngoài màu đen thường là quả non được xông hoặc phơi cho khô sẽ không nở nhiều khi ngâm nước.