Tháng 1/2019, sau nhiều cuộc điều tra, Cơ quan Phòng chống doping Thế giới (WADA) tuyên bố Cơ quan Phòng chống doping Nga (RUSADA) đã không chấp hành đúng luật. Cơ quan này bị cáo buộc đã thao túng thông tin xét nghiệm doping trong phòng thí nghiệm của các vận động viên. Ngày 17/12/2020, Tòa án Trọng tài Thể thao (CAS) tuyên các VĐV của nước Nga sẽ bị cấm tham dự các giải thể thao quốc tế trong 2 năm, đến 16/12/2022. So với án phạt bốn năm của WADA, mức án mà CAS đưa ra cho thể thao Nga đã giảm bớt hai năm. Như vậy, các đại hội thể thao lớn mà nước Nga sẽ bỏ lỡ có thể kể đến Olympic Tokyo 2020, Paralympic Tokyo 2020 (Đại hội Thể thao Người Khuyết tật), Olympic Mùa Đông Bắc Kinh 2022 và World Cup 2022 ở Qatar.
Vận động viên Nga sẽ tham dự Olympic dưới màu cờ trung lập
Nga sẽ bị cấm dự các sự kiện thể thao quốc tế, trong đó có Olympic 2020 tới đây. Nga vẫn được phép dự giải Euro 2020. Bởi cơ quan quản lý bóng đá châu Âu UEFA không được coi là một “tổ chức sự kiện lớn”. Tin vui là các vận động viên của họ vẫn chưa hết cơ hội tại Tokyo. Theo đó, 333 VĐV của Nga không bị dính bê bối doping sẽ thi đấu cho đội trung lập.
Tại Olympic Tokyo, các vận động viên Nga sẽ thi đấu dưới danh nghĩa của Ủy ban Olympic Nga (ROC). Họ mặc trang phục có màu đỏ, xanh, trắng – tương đồng màu quốc kỳ Nga. Nhưng họ sẽ không được mang quốc kỳ và nghe quốc ca Nga. Thay vào đó, 333 VĐV sử dụng lá cờ có biểu tượng Olympic và nghe bản nhạc của Tchaikovsky khi lên bục nhận huy chương.
Ngay trước khi lên đường tới Tokyo, ROC loại hai VĐV chèo thuyền vì dương tính doping. Sử dụng chất cấm là vấn nạn với thể thao Nga trong một thập kỷ qua. Chính bê bối này khiến họ bị CAS cấm dự các giải quốc tế trong hai năm. Tuy nhiên, số VĐV thuộc ROC tới Tokyo vẫn tăng hơn 50 người so với Olympic Rio 2016.
Các môn mạnh nhất của ROC là thể dục dụng cụ, bơi nghệ thuật, vật, đấu kiếm và judo. Điền kinh và cử tạ có hệ thống trừng phạt riêng với các vận động viên Nga. Họ cần trải qua quá trình kiểm tra đặc biệt về tiền sử xét nghiệm chất cấm. Sau đó mới được chứng nhận là “vận động viên trung lập được ủy quyền”. Chỉ những người nhận chứng nhận này mới đủ tư cách đến Tokyo.
Bê bối liên quan đến việc sử dụng chất cấm của các VĐV Nga
Tại Olympic 2012, Nga bị tước 15 huy chương, gồm năm vàng, tám bạc và hai đồng. Hệ thống kiểm tra doping Nga được xác định đã bao che các VĐV vi phạm trong thời gian dài. Nhiều người cho rằng khi hệ thống này được làm sạch, thành tích của thể thao Nga sẽ sụt giảm nghiêm trọng. Đó là điều các VĐV ROC muốn phủ nhận tại Tokyo.
Ủy ban phòng chống doping Thế giới (WADA) ban đầu cấm Nga dự các giải quốc tế trong bốn năm. Việc CAS giảm án xuống hai năm, vì thế, được xem là thắng lợi cho thể thao Nga. Tháng trước, Nga vẫn theo đuổi vụ kiện với Liên đoàn Bơi quốc tế về trường hợp bị cấm thi đấu của hai VĐV Alexander Kudashev và Veronika Andrusenko. Cả hai bị WADA tung bằng chứng sử dụng doping. Hôm 18/7, CAS quyết định họ không được dự Olympic Tokyo.
Ngoài ROC, Olympic Tokyo còn có đoàn thể thao đặc biệt với 29 thành viên là những người tị nạn. Họ tới từ nhiều quốc gia đang xảy ra nội chiến hoặc bất ổn chính trị như Syria, Congo, Nam Sudan, Afghanistan… Năm năm trước, Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) thành lập đoàn thể thao này với 10 thành viên. IOC đã dành một số vé mời cho các VĐV này tới Tokyo tranh tài. 29 người thuộc đội tị nạn chủ yếu dự các nội dung của môn bơi và điền kinh.